Eenmanszaak pauzeren: hoe pak je dat strategisch aan?
Het leven van een ondernemer is dynamisch, met pieken van groei en momenten van herbezinning. Soms is het nodig of zelfs verstandig om tijdelijk afstand te nemen van je bedrijf. Denk aan een sabbatical, mantelzorg, ziekte, een wereldreis of het verkennen van een ander zakelijk idee. Maar hoe regel je dat goed? Je wilt je eenmanszaak pauzeren zonder fiscale valkuilen of verlies van opgebouwde rechten.
In dit artikel ontdek je praktische tips, regels die je moet kennen én slimme strategieën die je niet in elk standaardartikel leest.
Wat betekent het om je eenmanszaak te pauzeren?
Het pauzeren van een eenmanszaak betekent dat je tijdelijk stopt met je bedrijfsactiviteiten, zonder je bedrijf definitief uit te schrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK). Je blijft dus officieel ondernemer, maar voert (tijdelijk) geen of nauwelijks werkzaamheden uit. Het voordeel hiervan is dat je sneller kunt herstarten, zonder opnieuw inschrijvingskosten te betalen of je btw-nummer te verliezen.
Let op: het pauzeren van je bedrijf is geen formele status bij de KvK of Belastingdienst. Je moet het dus zelf goed organiseren en communiceren richting betrokken instanties.
Eenmanszaak pauzeren bij de KvK en Belastingdienst
Hoewel er geen officiële ‘pauzeknop’ bestaat, kun je bij de KvK wel aangeven dat je tijdelijk stopt. Dit doe je via het formulier ‘Wijziging onderneming’. De KvK past dan je bedrijfsomschrijving aan, bijvoorbeeld naar “momenteel geen bedrijfsactiviteiten”. Je blijft echter wel ingeschreven, en dus ook zichtbaar in het Handelsregister.
Bij de Belastingdienst moet je vooral alert zijn op de btw-status. Als je tijdelijk geen omzet hebt, kun je soms vrijstelling krijgen van de btw-aangifteverplichting. Hiervoor moet je contact opnemen met je belastingkantoor. Blijf je ingeschreven als ondernemer, dan ben je in principe ook gewoon belastingplichtig, zelfs zonder inkomsten.
Lees ook deze artikelen
Denk na over de duur en reden van pauzeren
Voordat je je eenmanszaak pauzeert, is het verstandig om voor jezelf helder te formuleren waarom je dit doet en hoe lang je denkt dat het gaat duren. Is het een tijdelijke onderbreking met uitzicht op hervatting, of is het een testfase voor een mogelijke bedrijfsbeëindiging?
Deze afweging is niet alleen praktisch, maar ook fiscaal relevant. Als je bijvoorbeeld meerdere jaren geen omzet hebt en je activiteiten zijn nauwelijks zichtbaar, kan de Belastingdienst je status als ondernemer ter discussie stellen. Dit kan gevolgen hebben voor je recht op zelfstandigenaftrek en andere ondernemersvoordelen.
Alternatief voor pauzeren: je bedrijf op een laag pitje zetten
Soms is volledige pauzering niet nodig. Je kunt ook kiezen voor het tijdelijk verminderen van je activiteiten. Bijvoorbeeld door alleen nog lopende klanten te bedienen of je aanbod te beperken tot één dienst. Dit voorkomt dat je helemaal uit het ritme raakt én houdt je ondernemersstatus steviger in stand.
Ook kun je overwegen om tijdelijk iemand anders jouw werkzaamheden te laten overnemen. Denk aan een zzp-collega die klanten tijdelijk bedient onder jouw naam of in samenwerking. Dit vergt duidelijke afspraken, maar biedt veel flexibiliteit.
Als je verwacht langer dan zes maanden geen inkomsten te hebben, vraag dan schriftelijk vrijstelling van de btw-aangifte aan. Doe je dit niet, dan blijf je verplicht om periodiek ‘nihil-aangiftes’ te doen, wat tot automatische boetes kan leiden als je het vergeet. Deze vrijstelling is niet automatisch, maar wel vaak toe te kennen bij tijdelijke inactiviteit.
Financiële verplichtingen tijdens de pauze
Ondanks je inactiviteit lopen sommige verplichtingen gewoon door. Denk aan je zakelijke bankrekening, verzekeringen, hosting van je website, of zakelijke huurcontracten. Een veelgemaakte fout is om alles direct op te zeggen zonder rekening te houden met een snelle herstart. Beter is het om de kosten waar mogelijk tijdelijk te verlagen of op te schorten.
Daarnaast is het van belang te controleren wat er gebeurt met opgebouwde pensioenvoorzieningen, arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en eventueel lopende subsidies of regelingen. Pauzeren kan invloed hebben op deze afspraken, zeker als je tijdelijk geen premie betaalt.
Lees ook deze artikelen
Je eenmanszaak pauzeren en de zelfstandigenaftrek
Voor veel ondernemers is de zelfstandigenaftrek een belangrijke belastingbesparing. Een van de voorwaarden is dat je minimaal 1225 uur per jaar aan je onderneming besteedt. Pauzeer je je bedrijf, dan wordt het lastig om aan deze urennorm te voldoen.
Het is belangrijk om dit vooraf goed door te rekenen. Bij een langdurige pauze verlies je mogelijk het recht op zelfstandigenaftrek. Dit kan gevolgen hebben voor je belastingteruggave aan het einde van het jaar. Ook hier geldt: overleg tijdig met je adviseur om verrassingen te voorkomen.
Een alternatief is om tijdens je pauze wel aan andere activiteiten te werken die verband houden met je onderneming, zoals het volgen van relevante opleidingen, het doen van marktonderzoek of het ontwikkelen van nieuwe producten. Deze uren kunnen ook meetellen voor het urencriterium, mits goed onderbouwd en gedocumenteerd.
Pauzeren in combinatie met uitkeringen
Wil je je eenmanszaak pauzeren om bijvoorbeeld gebruik te maken van een (tijdelijke) uitkering, zoals een Ziektewet-uitkering, zwangerschapsverlof (ZEZ-regeling) of bijstand voor zelfstandigen (Bbz)? Dan moet je vooraf goed checken hoe jouw ondernemersstatus hiermee samengaat.
Bij de ZEZ-regeling bijvoorbeeld, mag je tijdelijk stoppen met werken en ontvang je een uitkering gebaseerd op je winst uit het vorige jaar. Bij de Bbz-regeling word je ondersteund met aanvullende inkomenssteun, maar moet je meestal aantonen dat je bedrijf levensvatbaar is.
De communicatie met de uitkerende instantie is hierin cruciaal. Meld duidelijk dat je tijdelijk stopt, maar dat je op termijn wilt hervatten. Dit voorkomt verwarring over je status en rechten.
Wat gebeurt er met je btw-nummer en bankrekening?
Veel ondernemers vrezen dat hun btw-nummer vervalt als ze tijdelijk stoppen. In de praktijk is dit alleen het geval bij volledige uitschrijving uit het Handelsregister. Als je je eenmanszaak pauzeert maar ingeschreven blijft, behoud je meestal je btw-nummer. Je kunt het dus gewoon weer gebruiken zodra je opnieuw start.
Hetzelfde geldt voor je zakelijke bankrekening. Zolang je deze niet opzegt, blijft hij actief. Sommige banken rekenen echter kosten voor inactieve zakelijke rekeningen. Informeer dus naar de mogelijkheden voor een tijdelijke opschorting of conversie naar een goedkopere variant.
Laat je boekhouder of financieel adviseur een overzicht maken van alle doorlopende verplichtingen en kosten die aan je onderneming verbonden zijn. Je voorkomt zo dat je per ongeluk dekking verliest of dubbele lasten betaalt tijdens je pauze.
Je eenmanszaak nieuw leven inblazen na een pauze
Wanneer je je eenmanszaak weer wilt activeren, hoef je in de meeste gevallen alleen je activiteiten te hervatten en dit te melden bij de Belastingdienst als je vrijstelling van btw-aangifte had. Bij de KvK hoef je meestal niets te doen als je nog staat ingeschreven. Wel is het slim om je klantenbestand tijdig te informeren, eventueel nieuwe offertes of prijzen te communiceren en je marketingkanalen nieuw leven in te blazen.
Gebruik de herstart ook als moment om je bedrijfsmodel onder de loep te nemen. Wat werkte goed vóór de pauze, wat wil je anders doen? Een herstart is hét moment voor herpositionering.
Tijdelijk stoppen zonder definitief afscheid te nemen
Je eenmanszaak pauzeren is geen zwaktebod, maar juist een teken van bewust ondernemerschap. Het vergt planning, communicatie en een dosis discipline, maar het biedt ruimte om op adem te komen, nieuwe inspiratie op te doen of persoonlijke omstandigheden de aandacht te geven die ze verdienen. Door grip te houden op je status, verplichtingen en fiscale regels, blijf je de regie behouden – en kun je sterker terugkomen wanneer het moment daar is.
Frederiek van Leeuwen
Frederiek van Leeuwen is een vaste auteur voor ZakelijkPlus.nl en schrijft over de thema’s die ondernemers vandaag en morgen bezighouden. Met een focus op bedrijfsvoering, digitalisering, apps en juridische vraagstukken rondom ondernemerschap, biedt zij heldere inzichten en toepasbare adviezen. Dankzij haar scherpe blik op technologie, wet- en regelgeving én praktische bedrijfsrealiteit weet Frederiek complexe onderwerpen toegankelijk te maken voor ondernemers die vooruit willen.
Bekijk ook deze categorieën